Unity nghĩa là gì? Unity là một công cụ phát triển game đa nền tảng mà bất kỳ lập trình viên game nào cũng nên làm quen. Việc thành thạo Unity không chỉ giúp bạn duy trì công việc ổn định mà còn mở ra cơ hội nhận mức lương hấp dẫn, vượt trội so với mức lương trung bình của ngành công nghệ thông tin.
Unity nghĩa là gì?
Unity là một game engine đa nền tảng được phát triển bởi công ty Unity Technologies, chủ yếu được sử dụng để phát triển các trò chơi điện tử cho 21 nền tảng khác nhau, bao gồm máy tính, console (như PlayStation), và điện thoại di động.
Hơn 50% số lượng game hiện nay trên thị trường được sản xuất với Unity. Một số tựa game nổi tiếng được phát triển bằng Unity có thể kể đến như Pokémon Go, Hearthstone, Ori And The Blind Forest, Monument Valley và Axie Infinity. Unity có độ “phủ sóng” rộng và được áp dụng phổ biến trong nhiều thể loại game, từ những trò chơi “hạng nặng” Triple A (AAA) đến các game giáo dục đơn giản cho trẻ em.
Các tính năng cơ bản của Unity
Unity hỗ trợ nhiều tính năng mạnh mẽ, bao gồm:
- Giao diện người dùng (UI): Hỗ trợ tạo các yếu tố giao diện như dropdown bar, textbox, v.v.
- Mô hình 3D và 2D: Hiển thị mô hình 3D, 2D với hệ thống vật lý cho cả hai loại này.
- Mạng (Networking): Hỗ trợ phát triển game chơi nhiều người cùng lúc.
- Công nghệ đặc biệt: Tích hợp AR (Thực tế tăng cường) và VR (Thực tế ảo).
- Trí tuệ nhân tạo (AI): Hỗ trợ tạo các con bot trong game và cung cấp các package hỗ trợ phát triển AI cho game.
- Hiển thị chữ: Hỗ trợ hiển thị chữ bằng các font đặc biệt.
Trong tất cả các tính năng của Unity, giao diện ứng dụng Editor là một trong những yếu tố được đánh giá cao nhất. Unity Editor cung cấp nhiều công cụ (tools) hỗ trợ quá trình phát triển game, như tạo mô hình 3D (vật lý, ánh sáng) và viết mã (script), chỉ với thao tác kéo thả hình ảnh. Điều này giúp Unity trở thành công cụ lý tưởng cho các Game Designer, cũng như các lập trình viên trong quá trình phát triển game.
Cộng đồng hỗ trợ Unity
Unity có một cộng đồng rất lớn và diễn đàn Unity giúp người dùng giải đáp thắc mắc về cách sử dụng hoặc các vấn đề liên quan đến các phiên bản cập nhật, lỗi hay bug. Như Huy chia sẻ, khi gặp phải vấn đề, anh ấy thường lên diễn đàn Unity: “Trên cộng đồng này có cả đại diện của Unity và các developer khác, vì vậy mình nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả hơn hẳn so với Stack Overflow (cười).”
Ngoài ra, Unity còn có một “chợ” plug-in rất phong phú, nơi bạn có thể tìm thấy những gói package do chính Unity hoặc các nhà phát triển khác tạo ra. Thậm chí, có những nhà phát triển chia sẻ toàn bộ trò chơi hoặc mô hình 3D hoàn chỉnh, bạn chỉ cần tải về và sử dụng ngay. Hầu hết các plug-in trong “chợ” này đều yêu cầu trả phí.
“Chợ” plug-in của Unity cực kỳ hữu ích cho những ai cần các game đơn giản cho mục đích giáo dục, quảng cáo,… Bằng cách trả phí và tải về, bạn có thể sử dụng ngay mà không cần phải mất thời gian lập trình hay thiết kế game từ đầu.
Ưu điểm và Nhược điểm của Unity
Trên thị trường game quốc tế và Việt Nam, ngoài Unity, còn có những game engine phổ biến khác như Unreal, CryEngine,… Mỗi engine đều có những ưu và nhược điểm riêng, và vẫn được sử dụng rộng rãi ở nhiều studio game. Khi xét về tổng quan sức mạnh khi phát triển game, Huy chia sẻ ba ưu điểm nổi bật của Unity:
- Editor: Unity cung cấp một Editor mạnh mẽ, giúp các nhà phát triển không cần phải viết code để bố trí các đối tượng trong game như các engine khác. Thay vào đó, các developer có thể dễ dàng kéo thả và thay đổi vị trí các đối tượng trực tiếp trên Editor.
- Đa nền tảng: Đây là một lợi thế rất quan trọng đối với nhiều công ty và developer. Unity cho phép game chạy trên hầu hết các hệ điều hành quan trọng như Desktop (Mac, Windows, Linux), Mobile (iOS, Android) và Web (WebGL), giúp tiết kiệm công sức và chi phí phát triển game.
- Miễn phí: Unity là một công cụ phát triển game miễn phí, điều này thu hút rất nhiều developer. Tuy nhiên, đối với các game miễn phí, yêu cầu bắt buộc là phải có logo Unity trong game.
Dù sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, Unity vẫn tồn tại một số nhược điểm:
Dung lượng bundle game Unity khá lớn
So với các game engine khác, Unity tạo ra game có dung lượng khá nặng, điều này có thể là một điểm yếu đáng kể. Theo Huy, một game tốt nhất nên có dung lượng dưới 100MB. Tuy nhiên, các game web được phát triển bằng Unity có thể có dung lượng lên đến hàng trăm MB, khiến chúng không thể chạy mượt mà trên web. Do đó, cùng một game, khi chạy trên mobile có thể hoạt động tốt nhưng lại gặp tình trạng giật lag khi chơi trên web.
Huy giải thích nguyên nhân của vấn đề này như sau: “Các game engine với nhiều công cụ hỗ trợ để nhanh chóng tạo ra sản phẩm thường phải sử dụng nhiều lớp và cấu trúc phức tạp, dẫn đến sản phẩm game trở nên nặng nề và chứa nhiều tính năng không cần thiết.”
Các phiên bản cập nhật
Một nhược điểm khác mà Huy nhận thấy từ kinh nghiệm làm việc với Unity qua nhiều dự án là việc cập nhật phiên bản liên tục. “Unity liên tục ra mắt các phiên bản cập nhật trong năm và nhiều năm liên tiếp. Nếu các phiên bản cùng năm, bạn có thể sử dụng đồng thời nhiều phiên bản. Tuy nhiên, nếu phiên bản mới ra mắt thuộc năm khác, khi làm việc trong một team hoặc giữa team phát triển và khách hàng sử dụng các phiên bản khác năm, khi đẩy code lên sẽ gặp phải lỗi về hình ảnh, script, hoặc thậm chí là mất tiến độ.”
Huy cũng chia sẻ thêm rằng nếu bạn nhận nhiều dự án cùng lúc, và mỗi khách hàng sử dụng một phiên bản Unity khác nhau, bạn sẽ phải thay đổi qua lại giữa các phiên bản.
Lời khuyên ở đây là các developer cần cực kỳ thận trọng khi cập nhật các phiên bản mới của Unity.
So sánh Unity và những game engine phổ biến khác trên thị trường
Sau khi tìm hiểu về Unity, bạn có thể đang phân vân liệu có nên chọn Unity hay không khi xây dựng game. Để tránh lãng phí thời gian, tiền bạc và nhân lực vào một game engine không phù hợp, hãy chọn công cụ mạnh mẽ và hiệu quả giúp bạn thực hiện công việc xây dựng game dễ dàng hơn.
Dưới đây là bảng so sánh đơn giản giữa Unity và các game engine phổ biến khác trên thị trường như CryEngine và Unreal Engine:
| Tính năng | Unity | CryEngine | Unreal Engine |
| Ngôn ngữ | C# | Lua, C++, C# | C++ |
| Hạn chế | – Hiệu suất game chưa tốt như các game engine khác. | – Chỉ dùng được với hệ điều hành Windows. | – Phát triển game 2D chưa tốt. |
| – Ít phổ biến hơn các game engine khác. | |||
| Chi phí | – Miễn phí với gói cơ bản. | Từ $9.90/tháng | – Miễn phí sử dụng. |
| – Nâng cấp lên các gói cao cấp từ $40/tháng. | – Áp dụng 5% phí bản quyền khi doanh thu vượt 1 triệu đô-la. | ||
| Nên sử dụng nếu bạn | – Chuyên lập trình C# hoặc lập trình với các ngôn ngữ giống C. | – Mạnh về đồ hoạ môi trường (environment). | – Có kinh nghiệm lập trình C++ và C#. |
| – Tạo các game mobile thông thường, chẳng hạn như các trò chơi đứng đầu bảng xếp hạng trên App Store hoặc Google Play Store. | – Phát triển game 3D, game quy mô lớn. | – Chuyên về game 3D, game quy mô lớn. | |
| – Thích hợp khi lập trình game theo nhóm. | – Thích hợp khi lập trình game theo nhóm. |
Những lưu ý khi phát triển game với Unity là gì?
Developer cần những kỹ năng và tố chất gì khi phát triển game trên Unity?
Unity chỉ là một công cụ (game engine) hỗ trợ phát triển game, điều quan trọng là các Developer cần chú trọng đến các kỹ năng và tố chất trong quá trình phát triển game nói chung.
Tố chất cơ bản của một Game Developer
Ngành game là một lĩnh vực khá tự do và sáng tạo, không bị ràng buộc nhiều nguyên tắc như các ngành khác như phát triển web hay ứng dụng di động. Vì vậy, tùy vào trí tưởng tượng và đam mê, bạn có thể tạo ra một thế giới riêng, nơi bạn có thể kiểm soát mọi thứ vào bất kỳ lúc nào.
“Để bắt đầu, nếu bạn yêu thích một game nào đó, bạn có thể thử làm theo. Khi mới bắt đầu, tôi thường nhìn vào những game đơn giản trên thị trường và tự hỏi làm thế nào những game đó được phát triển. Sau đó, tôi thử viết code và xem mình có thể làm được như vậy không. Dù không giống hoàn toàn 100% thì tôi cũng có thể bắt chước được khoảng 95-99% nhờ vào việc nhìn vào logic và cách người ta viết code.”
Kỹ thuật cần có
Về mặt kỹ thuật, một Game Developer cần phải nắm vững các nguyên tắc hình học, vật lý, toán học cấp 3, cùng với kiến thức về C#, OOP, các thuật toán và cấu trúc dữ liệu.
Ngoài ra, bạn cũng nên tập viết code theo Code Convention của Microsoft và các Design Pattern.
Huy cũng chia sẻ về lý do tại sao hình học, vật lý, toán học cấp 3 lại quan trọng trong việc phát triển game:
“Đối với Game Developer, cả ba yếu tố này đều quan trọng. Ngày xưa, tôi không chú ý đến chúng, nhưng khi làm game thì thường xuyên phải áp dụng. Đặc biệt, với game 3D, yêu cầu về vật lý và hình học rất cao. Thậm chí, trong game 3D còn có các vị trí chuyên phát triển hệ thống vật lý gọi là Physics Developer. Tuy nhiên, khi làm việc với Unity, họ đã cung cấp sẵn thư viện vật lý, bạn chỉ cần áp dụng. Còn đối với game 2D, như Hayday chẳng hạn, yếu tố vật lý và hình học không quan trọng lắm, mà toán học lại cần thiết hơn.”
Tầm quan trọng của tiếng Anh
Tiếng Anh rất quan trọng đối với mọi Developer, dù bạn làm trong ngành nào. Hầu hết tài liệu về Unity đều được viết bằng tiếng Anh, và cộng đồng quốc tế của các Developer cũng sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính. Khi gặp phải vấn đề nào đó, để tìm đúng từ khóa hoặc giải pháp, bạn cần nắm vững từ vựng tiếng Anh để giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Hơn nữa, khi làm việc với đội ngũ quốc tế, việc cải thiện kỹ năng tiếng Anh là điều cần thiết để giao tiếp dễ dàng và hiệu quả.
Các lỗi thường gặp khi làm việc với Unity và cách khắc phục/phòng ngừa
Một lỗi phổ biến mà nhiều developer gặp phải, đặc biệt là những người tập trung vào lập trình, là không tận dụng các tài nguyên có sẵn của Unity. Thay vì tìm hiểu và sử dụng các công cụ tích hợp sẵn, nhiều developer lại chọn cách viết code từ đầu để thực hiện những tác vụ có thể được tự động hóa bằng công cụ của Unity.
Ví dụ điển hình: Huy chia sẻ: “Khi bạn cần tạo một cảnh chuyển cảnh dài 5 giây với 120 tấm hình chỉ khác nhau một chút, thông thường, mọi người sẽ phải tự viết code để xử lý, điều này tốn rất nhiều thời gian. Tuy nhiên, Unity đã cung cấp sẵn công cụ Animator/Animation, bạn chỉ cần kéo và thả hình ảnh vào là xong.”
Cách khắc phục/phòng ngừa:
- Tận dụng công cụ sẵn có của Unity: Trước khi viết code, hãy kiểm tra các công cụ như Animator, Animation và các tính năng có sẵn trong Unity. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức, đồng thời tối ưu hóa quá trình phát triển game.
- Tìm hiểu và làm quen với các tính năng của Unity: Nắm vững các công cụ của Unity sẽ giúp bạn tránh phải tự xây dựng lại những chức năng đã được tích hợp sẵn, giúp công việc trở nên hiệu quả hơn.
Việc tận dụng các công cụ này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Cơ hội việc làm Game Unity Developer ở Việt Nam
Mức độ yêu cầu Unity của các công ty game ở Việt Nam
| Mức độ yêu cầu | Yêu cầu |
| Điều kiện cần | – Nắm vững lập trình C# (hoặc ít nhất ở mức cơ bản).
– Hiểu Unity ở mức cơ bản (Unity có đầy đủ công cụ giúp tạo game mà không cần phải biết code). |
| Nâng cao | – Nắm vững OOP, thuật toán, cấu trúc dữ liệu.
– Kiến thức về vật lý và cảm quan hình học (đặc biệt với game 3D). |
| Yêu cầu 3D | Tùy vào công ty (một số công ty yêu cầu kiến thức về 3D). |
Cơ hội nghề nghiệp cho Game Unity Developer ở Việt Nam
Việc sử dụng Unity tại các Studio Game ở Việt Nam đang trở thành xu hướng do sự phát triển mạnh mẽ của nó và khả năng hỗ trợ tối đa cho đội ngũ phát triển game, bao gồm cả việc cải thiện hiệu năng và hiệu suất. Vì vậy, nhu cầu tuyển dụng Unity Developer vẫn luôn cao.
Quan điểm từ Huy: Theo Huy, nhu cầu tuyển dụng Unity Developer tại Việt Nam rất lớn, đặc biệt trong các năm 2021 và 2022. Lý giải cho điều này, Huy cho rằng: “Một phần là nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của gamefi (blockchain). Tuy nhiên, thách thức lớn nhất khi tìm việc là trình độ của bạn. Bạn cần làm chủ Unity với tất cả các thành phần như vật lý, editor, và C#.”
Một số công ty sử dụng các game engine khác: Mặc dù Unity là game engine phổ biến, nhưng không phải tất cả các công ty game ở Việt Nam đều sử dụng Unity. Một số công ty vẫn sử dụng các engine khác như Cocos2D-X, Unreal, hoặc các engine tự phát triển (internal engine).
Mức lương Game Developer năm 2023
| Vị trí | Số năm kinh nghiệm | Mức lương trung vị |
| Game Developer | Từ 1 đến dưới 3 năm | 22 triệu đồng |
| Từ 3 đến dưới 5 năm | 28.5 triệu đồng | |
| Từ 5 năm đến dưới 8 năm | 32 triệu đồng | |
| Trên 8 năm | 51 triệu đồng |
| Ngành | Tỉnh thành | Mức lương trung bình |
| Game | Hà Nội | 27.3 triệu đồng |
| Đà Nẵng | 33 triệu đồng | |
| TP. HCM | 28.2 triệu đồng |
Thông tin trên được ITviec khảo sát và tổng hợp trong “Báo cáo Lương IT: Mức Lương & Mong Đợi Nghề Nghiệp Của Các Chuyên Gia IT 2022-2023”.
Game Unity Developer trong ngành IT nói gì?
Điều gì quan trọng nhất khi phát triển game multi-player?
Trong suốt nhiều năm làm Unity Game Developer, Huy đã chia sẻ về một trong những sai lầm lớn nhất khi phát triển game multi-player (game nhiều người chơi):
“Để phát triển game nhiều người chơi, có nhiều cách thực hiện, nhưng cách đơn giản nhất là tạo server như một trạm trung chuyển. Người chơi A muốn di chuyển thì gửi tín hiệu lên server, rồi server sẽ chuyển tín hiệu đó đến người chơi B để người B biết về A.
Với mô hình này, server chỉ đóng vai trò nhận và chuyển tín hiệu mà không tính toán gì. Tuy nhiên, khi có nhiều người chơi cùng tham gia, gửi tín hiệu cùng lúc, màn hình của các người chơi sẽ không giống nhau. Ví dụ, người A có thể thấy người B hết máu, nhưng người C lại không thấy điều đó, khiến người C vẫn tiếp tục tấn công người B. Điều này dẫn đến nhiều vấn đề hơn.
Tuy nhiên, trong game multiplayer, việc đồng bộ hóa các người chơi (tất cả mọi người đều thấy cùng một thế giới) là cực kỳ quan trọng, vì vậy mô hình này không hiệu quả.
Ban đầu, tôi chọn mô hình đơn giản đó vì dễ làm. Nhưng sau khi nhận ra vấn đề, tôi đã phải xây dựng lại mô hình. Trong mô hình mới, người chơi chỉ gửi tín hiệu lên server và yêu cầu server tính toán. Nếu server thấy ổn, mới đưa kết quả cho tất cả người chơi. Với mô hình này, chỉ có server tính toán, nên kết quả sẽ đồng bộ và tất cả người chơi sẽ thấy giống nhau. Trước đây, tôi không chọn cách này vì nghĩ rằng quá trình phát triển sẽ phức tạp hơn (cười).”
Xã hội nghĩ gì về Game Developer?
Một trong những “định kiến” lớn mà Game Developer phải đối mặt từ xã hội là câu hỏi: “Học cái gì mà không có lợi ích gì cho xã hội vậy?”.
Theo Huy, cả anh và những người bạn của mình đã nghe những câu hỏi như vậy nhiều đến mức “thấy cũng bình thường, không còn buồn nữa”. Tuy nhiên, đây cũng là điều khiến nhiều sinh viên hay Fresher/Junior cảm thấy chán nản trong những ngày đầu khởi nghiệp. Vậy làm sao để vượt qua những định kiến này?
Huy chia sẻ một cách rất tích cực về nghề nghiệp của mình:
“Mình xác định game là để giải trí, mang lại niềm vui, mà cái gì vui thì dễ nghiện. Tuy nhiên, khi game có thể ứng dụng trong giáo dục, đó chính là lợi ích tích cực của game. Đồng thời, ngày nay có ít người nghiện game hơn trước, nên mình tin rằng xã hội sẽ dần có cái nhìn tích cực hơn đối với game và những người làm game (cười).”
Kết luận
Tinh thần đoàn kết không chỉ là một khái niệm mà còn là giá trị cốt lõi, là động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Để duy trì và phát huy tinh thần đoàn kết, cần có sự hợp tác của tất cả mọi người từ gia đình, cộng đồng cho đến quốc gia. Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể xây dựng một xã hội giàu mạnh, hạnh phúc và bền vững.
